Column Duco Adema
Onze leerlingen in coronatijd
Al bijna twee jaar hebben we te maken met een ongekende pandemie, die de afgelopen periode grote invloed heeft gehad op ons onderwijs, en dat ook in de komende tijd ongetwijfeld zal hebben. Met veel waardering zie ik hoe iedereen op school - ondanks alle maatregelen en quarantaines - de lessen soms half fysiek, half streamend weet voort te zetten. Hulde daarvoor aan alle collega’s.
Complimenten ook voor onze leerlingen. Zij krijgen niet alleen te maken met vertragingen in de lesstof. Ook ervaren zij een heel andere schooltijd dan we hen zouden toewensen. Voor sommigen is het zwaar dat zij vaker thuis moeten zijn, hun klasgenoten missen, minder contacten met vrienden hebben en bijvoorbeeld minder aan sport kunnen doen. En ook al lijkt het erop dat de ergste fase van de pandemie achter ons ligt, het zal nodig zijn om onze leerlingen langdurig en extra te blijven ondersteunen.
Nationaal Programma Onderwijs
Om vertragingen weg te werken, hebben de Cederscholen dit en volgend schooljaar geld van het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) ontvangen van de overheid. Dat is meer dan welkom. De vele interventies die we daarmee kunnen uitvoeren, variëren van kleinere klassen met onderwijsassistenten en extra begeleidingsuren tot meer lessen in bepaalde vakken. Van maatwerk om achterstanden in te halen tot sociale activiteiten als sport, kookles en muziek. De Cederscholen evalueren de interventies en delen hun good practices. Daar leren we van. Ook streven we ernaar om onderdelen die goed werken langer aan te bieden. Het NPO loopt tot schooljaar 2023-2024. Ik hoop van harte dat de overheid ook daarna extra geld beschikbaar stelt om leerlingen die dat nodig hebben, langer te kunnen begeleiden. En ook om de waardevolle medewerkers die nu zijn aangetrokken, langer te behouden.
‘Het is belangrijk dat leerlingen naar school kunnen blijven gaan, dat er weer rust en regelmaat voor hen ontstaat en dat de school dient als een ontmoetingsplaats met leeftijdsgenoten’
Welbevinden van de leerling
Er is landelijk terechte zorg over het welbevinden van jongeren. Dat zien wij ook. Onder andere dat sommige kwetsbare leerlingen met een zorgvraag sinds het uitbreken van de pandemie meer ondersteuning nodig hebben. Voor andere leerlingen is op enkele Cederscholen extra jeugdzorg en orthopedagogische zorg beschikbaar. Voor een langere periode zal het nodig zijn deze leerlingen bij te staan. We kunnen niet uitsluiten dat sommige leerlingen pas later te maken krijgen met de nadelige gevolgen van deze crisis. We zien bijvoorbeeld bij veel leerlingen dat zij minder gemotiveerd zijn en moeite hebben om zich na een lockdownperiode weer aan het schoolritme aan te passen. Juist daarom is het belangrijk dat leerlingen naar school kunnen blijven gaan, dat er weer rust en regelmaat voor hen ontstaat en dat de school dient als een ontmoetingsplaats met leeftijdsgenoten. Ik vind het een positieve ontwikkeling dat er landelijk steeds meer geluiden zijn om bij een volgende lockdown de scholen hoe dan ook open te houden; juist vanuit het oogpunt van welbevinden van de leerling.
Onderwijsresultaten
In de resultaten van sommige leerlingen in bijvoorbeeld het twee en derde leerjaar - die al vrijwel hun hele schooltijd met corona te maken hebben - is een achterstand in de voortgang en de resultaten te zien. We zijn bezig met een analyse hiervan om hopelijk effectiever interventies in te kunnen zetten. Ook voor leerlingen in het examenjaar zijn er zorgen of zij na bijna twee jaar corona wel goed genoeg zijn voorbereid op het examen. Onze aandacht gaat extra uit naar leerlingen die al langer te maken hebben met achterstanden op bijvoorbeeld het gebied van taal. Uit onderzoeken blijkt dat leerlingen met ouders met een lagere opleiding een groter risico lopen dan leerlingen met hoogopgeleide ouders. Ik zie om mij heen dat er door collega’s veel extra stappen worden gezet om leerlingen die dit nodig hebben extra ondersteuning te bieden. Iets dat niet eenvoudig is in een tijd die al veel van ons allemaal vraagt. Mijn complimenten dan ook daarvoor!
Structurele aanpak
Wat is er nu nodig voor de toekomst? Het kabinet moet wat mij betreft met een structureel onderwijsbeleid komen voor de lange termijn. In de afgelopen maand hebben we opnieuw veel last gehad van verschillende wijzigingen in de maatregelen in korte tijd. En dat is niet in het belang van leerlingen. Ook zal scholen ruimte geboden moeten worden om maatwerk aan leerlingen aan te bieden. Met zogenaamde anderhalve en tweeënhalve klassen op de CSB hebben we eerste ervaringen opgedaan om leerlingen heel gericht te ondersteunen in het bijspijkeren. Voor andere leerlingen zal bijvoorbeeld extra onderwijstijd nodig zijn. En voor weer andere leerlingen is een langere verwerkingstijd wenselijk. En uiteraard zal dit gevolgen hebben voor de onderwijsopbrengsten. Een structurele investering is noodzakelijk in zowel het aanbod van maatwerkonderwijs als in de sociale begeleiding. Om zo deze generatie weer een normale, fijne jeugd te kunnen geven. Ik hoop dat het nieuwe kabinet deze handschoen oppakt. Met of zonder langetermijnvisie vanuit de overheid: wij zullen ons blijven inspannen voor zo goed mogelijk onderwijs en ondersteuning voor onze leerlingen. Ik heb er veel vertrouwen in dat ons dat gaat lukken, als ik zie wat we allemaal al bereikt hebben in de afgelopen twee jaar. Een prestatie van formaat! Duco Adema, Voorzitter College van Bestuur