Sterk techniekonderwijs
Een flinke impuls
Justin Schild was jarenlang docent economie in het middelbaar praktijkonderwijs en het mbo en werkte aan onderwijsvernieuwing. Altijd in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven. Programmamanager worden bij Sterk Techniekonderwijs (STO) Amstelland, waarvan de Cedergroep penvoerder is, was voor hem een logische vervolgstap in zijn carrière. "Technologische ontwikkelingen gaan razendsnel. Als we leerlingen daarop goed willen voorbereiden, móéten we samenwerken met de praktijk. Daar wil ik me graag hard voor maken.”
STO is een landelijk programma dat techniekonderwijs versterkt en waar zo’n 63 regio’s aan meedoen. In de regio Amstelland nemen middelbare scholen zoals het VeenLanden College, Futuris, Vakcollege Thamen Uithoorn, Yuverta vmbo Aalsmeer, PSU Uithoorn en binnenkort ook het Amstelveen College deel. Elke school heeft daarvoor een eigen visie op techniekonderwijs moeten ontwikkelen. "Het is een goed georganiseerde regio, met dank aan mijn voorganger”, vertelt Justin. “Er waren wel verschillen tussen de scholen: sommige scholen liepen voorop, zoals het VLC met de MakerSpace. Andere scholen, zoals een agrarische opleiding, wilden beter kunnen inspelen op technologische trends in hun sector. Praktijkscholen vroegen zich af: welke plek heeft techniek eigenlijk in ons onderwijs? Voor alle scholen was het heel waardevol om over hun eigen visie op techniekonderwijs na te denken”, zegt Justin.
‘We vroegen ons af: hoe maken we onderwijs zo dat leerlingen met plezier leren en ontdekken waar hun interesses en talenten liggen?’
Leren met plezier
De eerste jaren van STO stonden in het teken van ‘de basis op orde’. Beschikt elke school over de juiste materialen en faciliteiten? Justin: “Nu is het tijd voor de volgende stap: hoe geven we techniek vorm binnen het onderwijs?” Justin werkte mee aan de nieuwe subsidieaanvraag voor 2025-2028 waarin die vraag centraal stond en sprak met techniekdocenten en projectleiders over hun ervaringen en ambities. "We vroegen ons af: hoe maken we onderwijs zo dat leerlingen met plezier leren en ontdekken waar hun interesses en talenten liggen? Dat gesprek voeren, vind ik een van de leukste dingen aan mijn werk. En het is natuurlijk geweldig dat er onlangs bekend is geworden dat de subsidie van €3.242.580,- voor de komende vier jaar voor onze regio ook daadwerkelijk is toegekend.

Concrete plannen
Nu moeten de uitgangspunten van de aanvraag vertaald worden in een concreet activiteitenplan met begroting per school. Justin: “We geven de scholen daarin veel vrijheid, maar we stimuleren de systematiek van onderzoekend leren en hybride onderwijs.” Waarom? “Vroeger waren er nog werknemers die een baan voor het leven hadden, en kon je als docent je lessen geven van hoofdstuk 1 naar hoofdstuk 2. Maar die tijden zijn voorbij. Mijn advies? Je kunt er als onderwijs maar beter actie op ondernemen, zodat leerlingen beter zijn voorbereid op een toekomst die razendsnel verandert. Het mooie van deze vorm van onderwijs is dat je het binnen alle vakken kunt toepassen, en er zijn prachtige cross-overs te maken tussen techniek en zorg, techniek en beeldende vorming of techniek en sport. Dan gaat het vaak over de meer ‘zachte’ kanten van techniek.
Hybride leren: leerlingen werken aan echte bedrijfsvraagstukken
Een mooi voorbeeld van op deze manier leren is School in Bedrijf, waarbij leerlingen oplossingen bedenken voor echte vraagstukken uit het bedrijfsleven. "Bedrijven leggen een casus of vraagstuk voor, gekoppeld aan duurzaamheidsdoelen. Leerlingen werken in groepjes aan een oplossing en presenteren die na 6 tot 8 weken aan de bedrijven. Het mooie is dat het echt twee kanten op werkt. Bedrijven krijgen oplossingen die ook echt toe te passen zijn in de praktijk en zien welke talenten er rondlopen. En leerlingen beleven techniek op de werkvloer, waardoor zij enthousiast en nieuwsgierig worden”, legt Justin uit.
Blik op de toekomst
We zien dat het STO een flinke impuls heeft gegeven aan het techniekonderwijs in het land en dus ook in onze regio. “Een techniekdocent krijgt 60 klokuren vanuit het STO. Op sommige scholen gaat het om meer dan 2.000 uur. Het is dus echt heel fijn dat deze subsidie er is”, legt Justin uit. “Natuurlijk is het belangrijk dat alles wat we nu ontwikkelen en implementeren ook voor de lange termijn geborgd is. Het ministerie van OCW geeft in elk geval tot 2028 de garantie dat techniekonderwijs vanuit STO wordt gefinancierd. We zijn heel blij dat de basis op orde is, en willen graag door.”
Vanuit het ministerie van OCW vragen ze ook om een verplichte samenwerking met het mbo. “Iets dat ik toejuich”, zegt Justin, “het is goed om langlopende leerlijnen uit te zetten. Daarmee gaan we de komende tijd aan de slag. Daarnaast hebben we de ambitie om zoveel mogelijk scholen, vervolgopleidingen en bedrijven aan te laten haken. STO biedt zoveel kansen. We zien dat 28 procent van de leerlingen hierdoor kiest voor techniekonderwijs. Dat zijn mooie resultaten! De grootste uitdaging schuilt erin hoe we techniek ook binnen het basisonderwijs een goede plek gaan geven. Basisscholen hebben veel op hun bordje liggen en willen graag ontzorgd worden. En dat doen we dan ook, bijvoorbeeld door samen te werken met Technet, of door een Techniekdriedaagse te organiseren.”
‘We zien hier geen ongelijkheid of verschillen, maar we zien hoe techniek hun zelfvertrouwen laat groeien’
MakerSpace voor iedereen
De MakerSpace Amstel en Venen staat op het terrein van het VeenLanden College in Mijdrecht. Een hypermodern lokaal vol innovatieve machines, zoals 3D-printers, een CNCfreesmachine, een lasersnijmachine, robotica en bijpassende eigenwijze techneuten.
Naast NLT-, MakeX- en technieklessen van het VeenLanden College, weten ook steeds meer basisschoolleerlingen uit de omgeving de MakerSpace te vinden. Zowel bij georganiseerde activiteiten, zoals PO-technieklessen en techniekclubs als daarbuiten. Ook buiten schooldagen wordt het steeds drukker. Op zaterdagochtenden is er bijvoorbeeld Open MakerSpace; een vrije inloop voor jong en oud. Twee enthousiaste technische vrijwilligers helpen dan met 3D-printen of de lasermachine, terwijl anderen bijvoorbeeld zelfstandig een apparaat repareren.
Op andere dagen gaan de deuren open voor de techniekclubs. Van techniekliefhebbers en ‘plusklassers’ tot kinderen die moeite hebben met de reguliere schoolvakken; allemaal zijn ze enthousiast en werken ze samen door middel van techniek. Techniekdocent Bart Kappé: “We zien hier geen ongelijkheid of verschillen, maar we zien hoe techniek hun zelfvertrouwen laat groeien. En dan hebben we het nog niet eens over hun toekomstige studie- en baanperspectieven.”
Bart: “Zo hoorden we vooraf van sommige ouders dingen als “mijn dochter is wat traag” of “mijn zoon is niet zo’n hoogvlieger”, maar laat nu juist díe kinderen als eerste klaar zijn en hun tafelgenootjes helpen. Ze groeien met elk compliment en hun ouders waren terecht onder de indruk. Techniek biedt veel mogelijkheden en kansen voor hen allemaal. Het is ook mooi om te zien hoe de techniekclubs de kinderen vertrouwd maken met de MakerSpace. Sommigen komen inmiddels ook op eigen initiatief langs op zaterdag met eigen maak-ideeën en ze brengen ook vriendjes mee.”
Bron: STERK Techniekonderwijs Digizine
Kloof tussen onderwijs en de arbeidsmarkt? Dat kan anders!
Op 25 april 2024 organiseerden middelbare scholen, STO Amstelland en TechNet Amstel & Venen samen de TechExchange Amstelland: een ontmoeting tussen middelbare scholen en bedrijven waar docenten en technici kennismaakten, vraag en aanbod uitwisselden én praktische afspraken maakten voor het komend schooljaar.
Vakcollege Thamen, VeenLanden College, Futuris, Yuverta en Praktijkschool Uithoorn presenteerden hun onderwijsaanbod én nodigden bedrijven uit om daarin te participeren. Waarom dat interessant is voor bedrijven bleek wel uit de oproep:
- Gastlessen geven: Deel uw specialistische kennis en kunde met de leerlingen en inspireer hen voor uw sector.
- Stages aanbieden: geef scholieren de kans om praktijkervaring op te doen in uw bedrijf.
- Laat leerlingen meedenken over bedrijfsopdrachten: gebruik hun frisse blik om processen of producten te verbeteren.
- Ontdek nieuwe talenten: krijg toegang tot een pool van gemotiveerde en praktisch geschoolde leerlingen.
- Blijf op de hoogte van de nieuwste trends: leer van de frisse blik en innovatieve ideeën van de jongere generatie.
- Versterk uw imago als maatschappelijk betrokken bedrijf: draag bij aan de ontwikkeling van uw toekomstige collega’s.
Docent Bart Kappé van het VeenLanden College vertelt:
‘Er waren veel matches met bedrijven tijdens het event. Inmiddels zijn we al bij acht bedrijven geweest en we hebben héél veel leuke projecten bedacht voor het komende schooljaar.
Justin Schild:
‘Het enige is dat bedrijven ongeduldig zijn: wanneer kunnen de leerlingen beginnen? We moeten hier echt aan verwachtingsmanagement doen.’
Meer weten over Sterk Techniekonderwijs in Amstelland?
Bezoek https://www.sterktechniekonderwijs.nl/regio/amstelland/ of neem contact op met Justin Schild: j.schild@cedergroep.nl.
Of kijk op:
- Techniekonderwijs Futuris:
https://www.youtube.com/watch?v=yAVcmo6i0M4
- Techniekonderwijs VeenLanden College Mijdrecht: