Als we Jacoba van Wijngaarden, docent levensbeschouwing en filosofie op de CSB, vragen naar een filmpje dat haar heeft geïnspireerd in haar onderwijspraktijk, is de keuze snel gemaakt: het moet de The Greatest Contradiction of Common Sense van Bernardo Kastrup zijn. Denk je mee?

Van Wijngaarden: “Zowel bij het vak levensbeschouwing als bij filosofie is het belangrijk dat leerlingen verschillende perspectieven op de werkelijkheid leren kennen en kunnen schakelen van het ene perspectief naar het andere. Bij filosofie zijn de verschillende perspectieven natuurlijk meer theoretisch onderbouwd dan bij levensbeschouwing. Bij de behandeling van het begrip dualisme (lichaam versus ziel/geest) en het filosofisch materialisme kunnen leerlingen door zelfonderzoek een bepaalde route kiezen aan de hand van vragen zoals ‘heb je een lichaam’ of ‘ben je je lichaam’? En is bewustzijn dan een spontaan optredend fenomeen van de hersenen?”

Kwestie van conditionering

“Vervolgens gaan we nog een stap verder door ons af te vragen waarin een gedachte, perceptie of emotie dan wel opkomt en is waar te nemen. Wordt alles wat we denken, waarnemen en voelen niet gekend in ons bewustzijn? Langs lijnen van geleidelijkheid is het mogelijk leerlingen mee te nemen naar een totaal ander perspectief op de werkelijkheid waaruit belangrijke consequenties zijn af te leiden. Welke? Daarover spreekt het filmpje van Bernardo Kastrup. Kastrup is protagonist van het metafysisch idealisme en stelt: onze realiteit is niet materieel maar mentaal. Dat de meeste leerlingen dit perspectief een uur later weer naast zich neerleggen is een kwestie van conditionering.”

Bernardo Kastrup is werkzaam aan de Radboud Universiteit aan de filosofische faculteit en was als quantumtechnoloog werkzaam bij European Organization for Nuclear Research (CERN). Boek: Why materialism is baloney.