Inspiratieserie

Praten over seks

Over een paar weken zijn de eerste afleveringen te zien van een VPRO-serie over het bespreekbaar maken van seksualiteit. De VPRO filmde alle afleveringen op de CSB. Best spannend, maar ook waardevol. Schoolleider Juriaan Langstraat: “Het past bij ons onderwijs. We vinden de persoonlijke ontwikkeling van leerlingen net zo belangrijk als wiskunde of Frans.” Hoe kijkt Juriaan terug op de afgelopen maanden?

Juriaan: “Drie jaar geleden hebben we als school al eens meegedaan aan een pilot van Marcelle en Krista Arriëns van de VPRO. Het programma met de veelzeggende titel ‘Sekszusjes TV’ had als doel om seksualiteit op een andere manier bespreekbaar te maken. Niet alleen de praktische kant belichten, maar juist ook hoe seksualiteit wordt ervaren en welke emoties daarbij horen. Het was nadrukkelijk bedoeld voor pubers en iets ouder. Het programma was een groot succes, maar vooral onder studenten.

Alleen bij ons

Bij Krista en Marcelle en de VPRO-crew (grotendeels dezelfde makers als van het programma ‘100 dagen voor de klas’ van Nicolaas Veul en Tim den Besten) bleef de wens bestaan om een programma speciaal voor pubers te maken. Tijdens de pilot waren ze al erg gecharmeerd van onze leerlingen: direct, mondig. In hun researchfase kwamen ze erachter dat ze op zoek waren naar verdieping en niet bij verschillende scholen in Nederland even langs wilden gaan. Dat resulteerde in de vraag of ze maar liefst zes afleveringen alleen bij ons op school mochten opnemen en leerlingen voor langere tijd mochten volgen.

Spannende vraag

Een eervolle vraag, maar ook een spannende vraag. Het is immers een heel gevoelig onderwerp, waar je uiterst zorgvuldig mee om moet gaan voordat je als school daar je naam aan verbindt. En we wilden absoluut de privacy van onze leerlingen en collega’s waarborgen. Daarom hebben we niet gelijk ‘ja’ gezegd, maar zijn we als directie bij alle betrokkenen te rade gegaan. Voor onze collega’s hebben we een personeelsbijeenkomst georganiseerd, waarbij de VPRO-crew aanwezig was. We hebben vervolgens een ouderavond georganiseerd en onze leerlingen geïnformeerd. Ik moet zeggen dat ik positief verrast was door de reacties. De meesten zien het belang van het onderwerp, en het bespreekbaar maken ervan. Het past ook bij onze school, bij de open cultuur die we nastreven. Na dat behoedzame proces, hebben we besloten met elkaar in zee te gaan. En toen ging het pas echt beginnen.

‘Seksualiteit past bij ons onderwijs. We vinden de persoonlijke ontwikkeling van leerlingen net zo belangrijk als wiskunde of Frans’

Eerlijke gesprekken

De afgelopen maanden hebben de opnames plaatsgevonden. Inmiddels kijkt niemand meer vreemd op van een camera­ploeg in de school. Marcelle en Krista hebben op verschillende manieren met onze leerlingen - een dwarsdoorsnede van leerjaren en niveaus - gesproken over thema’s als sexting, ‘consent’ (wanneer geef je toestemming) en porno. Ze hebben in overleg met onze docenten tijdens de lessen biologie of mentorlessen hier les over gegeven. Ook hebben ze gesprekken gevoerd met individuele leerlingen. Die mochten hun vragen stellen in een speciale brievenbus. We kijken terug op openhartige en eerlijke gesprekken. De begeleiding hebben we als heel prettig ervaren. Steeds vroeg de crew na afloop of de leerlingen oké waren met wat ze hadden verteld. Belangrijk.

Blinde vlekken

Daarnaast zijn er interviews gehouden met docenten en de zorgcoördinatoren, vooral over het beleid omtrent bijvoorbeeld seksuele voorlichting. Ikzelf ben ook meerdere keren geïnterviewd. Het was heel interessant om eens wat langer na te denken over hoe we dingen nu doen zoals we ze doen, en welke blinde vlekken we misschien hebben. Ze stelden bijvoorbeeld vragen over de diversiteit in onze lesmethodes, vooral op het gebied van gendergelijkheid. Mooi uitvloeisel daarvan is dat ik nu met uitgeverijen daarover in gesprek ben.

Nazorg

Begin juni staan de eerste uitzendingen gepland. De VPRO is nu bezig met de montage, en we krijgen voorafgaand aan de uitzendingen de previews te zien. We zullen daarover in gesprek gaan, misschien stevig, maar in goede harmonie. We hebben het altijd gezien als een samenwerking tussen de CSB en de VPRO, in zo’n proces heb je elkaar nodig. Het geeft vertrouwen dat er – net als bij ‘100 dagen voor de klas’ - ook ruimte is voor nazorg. Het programma zal best wat losmaken. Maar ik kijk ernaar uit!”