Waar gaan we naartoe

‘Drie kwartier luisteren in de schoolbank naar je docent is echt niet meer van deze tijd’

Cora Blom is sinds 1 februari 2019 de nieuwe rector van het Hervormd Lyceum West. Voor Annemieke Schutte een kans om terug te keren naar het VeenLanden College, nu als conrector Onderwijs en leerlingzaken. In gesprek met twee bevlogen schoolleiders over hun nieuwe functie, hun visie op onderwijs en hun vooruitstrevende plannen voor de toekomst.

Interview Cora Blom

‘Met ons bevlogen docententeam zetten we de volgende stap’

Het Hervormd Lyceum West (HLW) is de derde ‘Cederschool’ van Cora Blom, dus helemaal onbekend is de school niet. Maar in haar ‘wittebroodsweken’ heeft ze de school al echt goed leren kennen. Wat viel haar op en wat zijn haar plannen voor de toekomst?

Cora Blom is enthousiast, met passie vertelt ze over haar eerste indrukken: “Wat het HLW bijzonder maakt is de leerlingenpopulatie: we hebben veel leerlingen uit Nieuw-West, waar sociaal-economische problemen spelen. Onze leerlingen zijn kwetsbaar, stoer en krachtig tegelijk. Ze beseffen dat ze soms iets harder moeten werken dan andere kinderen om ergens te komen. Maar ze hebben stuk voor stuk veel talent. Ze komen er wel.” Volgens Cora is een goed docententeam daarbij onontbeerlijk. “Het is prachtig om te zien dat hier een zeer bevlogen docententeam werkt dat echt om de leerlingen heen staat en, niet onbelangrijk, onderling ook veel lol heeft.”

Mentor als coach

Veel gaat dus al goed. Zijn er ook dingen die anders kunnen volgens Cora? “Iedere dag moeten we ons afvragen of we de juiste dingen doen, of we de juiste vaardigheden aanleren om onze leerlingen goed voor te bereiden op de toekomst. Daarvoor gaan we een aantal zaken optimaliseren.” Zo is er in overleg met de docenten voor gekozen om volgend jaar met het ‘coachend mentorraad’ te starten. De mentor begeleidt maximaal vijftien leerlingen en coacht de leerling op zijn of haar eigen persoonlijke leerdoelen. Dat heeft tot doel dat er meer eigenaarschap bij de leerling komt te liggen. “Als leerlingen meer grip krijgen op hun eigen leerproces, zijn ze ook meer bereid ervoor te gaan”, aldus Cora. Een ontwikkelgroep is bezig met de uitwerking en doet hiervoor ook inspiratie op bij andere scholen die al meer met gepersonaliseerd leren bezig zijn. “Die blik naar buiten is essentieel”, licht Cora toe.

Klaar voor toekomst

De tweede vernieuwing die in gang is gezet, is het ‘blended learning’. Digitale vaardigheden worden steeds belangrijker. “We beginnen klein, met een proef waarin een klas met zowel laptop als boeken werkt. Het biedt enorm veel kansen voor leerlingen om op zijn of haar eigen niveau en tempo te werken”, aldus Cora. De begeleiding van docenten is volgens haar al uitstekend. “We kijken nu hoe we zaken kunnen versterken. Dat kan bijvoorbeeld door leerlingen de 21e eeuwse vaardigheden (zoals digitale vaardigheden) aan te leren.”


Een ander sterk aspect van de school is natuurlijk het ‘Hallo Wereld’-programma. Dat draait al jaren succesvol in de onderbouw. “Het is mijn ambitie om dit programma ook in de bovenbouw aan te bieden. Het heeft als doel dat leerlingen zich voorbereiden op de maatschappij van de toekomst. Ze gaan daarom veel de school uit, in de samenleving kennis en ervaring opdoen. Het is heel belangrijk dat leerlingen hun blik verruimen.”

‘Die blik naar buiten is essentieel’

Waarderen, ondersteunen en inspireren

Deze plannen klinken prachtig. En ook al zit de kersverse rector er nog maar kort: hoe krijg je de neuzen dezelfde kant op? Sommige medewerkers en docenten zijn gewend aan een meer traditionele manier van lesgeven. Hoe neem je hen mee? “Daarover ben ik natuurlijk voortdurend in gesprek”, legt Cora uit, “als schoolleider vind ik het belangrijk om het goede te waarderen, te ondersteunen en te inspireren. Maar wel door kaders te stellen. Er is veel kennis en kunde bij onze docenten, en niet te vergeten betrokkenheid bij de leerlingen. Je hoeft hen niet te overtuigen van het belang dat we vooruit moeten.” Volgens Cora kun je mensen heel goed inspireren met mooie voorbeelden van andere scholen, bijvoorbeeld met de programma’s Universalis op het Hervormd Lyceum Zuid (HLZ) en GO-VLC op het VeenLanden College.

Vijf jaar

Aan ambities geen gebrek dus. Waar staat het HLW over vijf jaar? “Ik wil natuurlijk dat het HLW over vijf jaar de beste havo in West is, en misschien zelfs wel het beste gymnasium. Daar hebben we ook andere partijen bij nodig, zoals de Studiezalen, het prachtige project van onze oud-leerling Abdelhamid Idrissi. Daar werken we al heel fijn mee samen.” En verder? “Ik hoop dat als je de school binnenloopt dat je het zweet op de juiste ruggen ziet staan: leerlingen die hard aan de slag zijn en regie hebben over hun eigen leerroute. Zodat ze zelfbewust en vol vertrouwen de wereld in kunnen. Dat gun ik deze leerlingen!”

Interview Annemieke Schutte

‘We streven naar meer keuze en meer ruimte’

Een voorstelrondje is voor deze oudgediende eigenlijk niet nodig, want twaalf jaar geleden was ze al teamleider op het VeenLanden College (VLC) in Vinkeveen. Nu is Annemieke Schutte terug op het VLC als conrector Onderwijs en leerlingzaken. Terug op het honk?

“Nee, zo voelt het niet” lacht Annemieke, “daarvoor is het te lang geleden. Ik was ruim elf jaar conrector op de CSB. Maar ik zie natuurlijk wel bekende gezichten terug. Met rector Henk Ligthart heb ik lang nauw samengewerkt. Soms gaat dat uitstekend, maar we zijn het niet op alle vlakken met elkaar eens, het kan soms behoorlijk stomen en knetteren. Maar ja, dat hoeft ook niet: als je het altijd met elkaar eens bent, is er geen vooruitgang. We komen er altijd goed uit.”

Samen

Hoe ziet de nieuwe conrector haar rol op het VeenLanden College? Annemieke: “In de kern gaat het altijd om samenwerking. Je kunt veel kennis of visie hebben, maar uiteindelijk bereik je pas iets als je dat over kunt brengen en de ander kunt bereiken.” Dat geldt volgens de conrector voor een docent en zijn of haar leerling, maar zeker ook voor een conrector onderwijs en de mensen in het veld.

Plannen maken

Annemieke heeft een aantal mooie plannen waarmee ze de komende tijd aan de slag wil. Allereerst wil ze het ‘plusdocument’ invoeren. Leerlingen doen volgens haar op school meer dan alleen vakken volgen. “In een plusdocument maak je dat zichtbaar; het is een aanvulling op het diploma, een portfolio”, vertelt Annemieke. Verder wil ze het toetsen op school onder de loep nemen. “Er wordt onwaarschijnlijk veel getoetst in het onderwijs. Mijn ervaring is dat dit soms best wat minder kan; je zou bijvoorbeeld meer diagnostisch kunnen toetsen, in plaats van aan het eind van een schooljaar een enorme druk te leggen op de organisatie en de leerlingen.”

Blended learning

En haar plannen voor de lange termijn? Waar moet het onderwijs volgens haar naartoe? “Ik ben een grote voorstander van ‘blended learning’, een mix van traditioneel onderwijs en informatietechnologie. Wanneer je leerlingen goed wilt voorbereiden op de toekomst, kan het onderwijs niet meer zonder informatietechnologie.” Aan de andere kant vindt Annemieke dat leerlingen niet zonder contactmomenten kunnen, dat ze soms instructie nodig hebben. Annemieke: “Een les moet een evenwichtige mix zijn. Drie kwartier luisteren in de schoolbank naar je docent is echt niet meer van deze tijd. Wie trekt dat nog?”

‘Drie kwartier luisteren in de schoolbank naar
je docent is echt niet meer van deze tijd’

Leerdoelen, geen methode

En hoe ziet ze dat voor zich op het VLC? “Leerlingen zijn allemaal anders, dus we streven hier niet naar een eenheidsworst, maar naar meer keuze en meer ruimte. Ik werk het liefste met leerdoelen en niet met methoden. De docent die hier werkt, zal zich iedere dag af moeten vragen: hoe kan ik mijn leerlingen van dienst zijn vandaag? Wat kan ik doen om verbetering aan te brengen in mijn manier van lesgeven, in de sfeer binnen de school, mijn wijze van communiceren, in mijn collegialiteit naar collega’s?”

Aan de slag

Dat de nieuwe conrector staat te popelen, blijkt wel. “Ik zie een groot voordeel in het af en toe opnieuw beginnen als je in het onderwijs werkt. Dat werkt verfrissend en je voorkomt dat je wegglijdt in de routine en waan van de dag. Ik zie ernaar uit de collega’s hier te leren kennen. Mijn deur staat open: kom erin!”