Interview onderzoeker Loes van Wessum
Handboek voor schoolbestuurders
Over bestuurlijk leidinggeven in het onderwijs is eigenlijk te weinig bekend, zegt onderzoeker Loes van Wessum. Samen met oud RvT-lid van de Cedergroep Ingrid Verheggen schreef ze daarom het handboek Bestuurlijk leidinggeven aan lerende scholen.
Een school besturen is ingewikkeld, erkent Loes: “Het is een maatschappelijke functie met morele verplichtingen. Er wordt over je schouder meegekeken.” Uit onderzoek blijkt dat 75 procent van de schoolbestuurders onderwijsbevoegd is. Dat weerlegt volgens Loes het beeld van afstandelijke bestuurders die voor het snelle geld gaan: “De indirecte impact van bestuurders op het onderwijs is groter dan men denkt.”
‘Laat je als schoolleider on the job coachen’
Praktisch en wetenschappelijk
Voor het boek bestudeerden Loes en Ingrid internationale literatuur en spraken zij met zeven schoolbestuurders. Het resultaat is een mix van theorie en praktijk. Loes: “Ik kijk meer vanuit het wetenschappelijk perspectief, Ingrid meer vanuit bestuurlijk perspectief. Onze samenwerking is intellectueel pingpongen, heel leuk.” Het boek is ongeschikt voor bestuurders die zoeken naar standaardoplossingen. “Voorschrijven werkt niet”, benadrukt Loes. “De theorie in het boek ondersteunt het keuzeproces. Het inkleuren van de keuzes, dat doet de bestuurder zelf.”
Toch heeft Loes wel één praktische suggestie, die toepasbaar is op vrijwel elke school; namelijk het leren op de werkvloer: “Traditioneel sturen we bestuurders en schoolleiders naar congressen of masteropleidingen. Wij zeggen: neem een critical friend mee naar je werkplek en laat jezelf on the job coachen. Je geeft dan én het goede voorbeeld én je leert je organisatie beter kennen.”
Symposium
Op 15 februari 2024 organiseert Hogeschool Windesheim Zwolle een symposium voor schoolbestuurders. “Een kans voor bestuurders om ‘soortgenoten’ te ontmoeten”, aldus Loes, “besturen is soms eenzaam. Iedereen kijkt naar jou, maar waar haal jij advies vandaan? Investeren in een netwerk van collega-bestuurders is belangrijk en gebeurt nog te weinig.”
Dit handboek is het tweede boek geschreven door het duo Van Wessum en Verheggen. Een derde boek, zit dat eraan te komen? “Nog niet”, lacht Loes. “Een boek schrijven kost veel tijd en energie. Het is even genoeg. Parallel aan het boek werkte Loes aan de oprichting het lectorenplatform Leiderschap in het onderwijs, te vinden via Linkedin. “De komende maanden organiseert het platform werksessies met schoolleiders. Leidinggeven in het onderwijs verdient meer onderzoek en daar gaan we via dit platform aan werken.”