José Caballero, docent aan de CSB en lid GMR
‘Geef professionals zelf ruimte om zich te ontwikkelen’
José Caballero, schei- en natuurkundedocent aan de CSB is sinds augustus 2023 lid van de GMR van de Cedergroep. Hij zet vol in op ruimte voor professionalisering van docenten. “Voortdurend werken aan professionalisering vraagt om een cultuurverandering.”
Sinds 2020 werkt José Carlos Caballero op de CSB. Wéér op de CSB welteverstaan. Want als zij-instromer begon hij zijn carrière in het onderwijs in 2003 ook bij de CSB. “De school had toen nog een gymnasiumklas. Ik haalde mijn eerstegraadsbevoegdheid in 2004.” De reden voor zijn vertrek was weinig prozaïsch: het leerlingenaantal nam af. “Er waren twee docenten scheikunde. Mijn collega was net getrouwd. Via contacten die ik had overgehouden aan mijn lerarenopleiding aan de VU Amsterdam kreeg ik een baan aangeboden op het Pieter Nieuwland College, dat startte met het Cygnus gymnasium. Eerst werkte ik in deeltijd: half CSB, half Cygnus. Toen de CSB besloot een school voor alleen mavo te worden, stapte ik helemaal over.”
Samenleving in het klein
Sinds 2020 is José weer terug op het oude nest. De CBS heeft weer verschillende niveaus en ruim 800 leerlingen. “Wat ik interessant vind aan een scholengemeenschap, is dat je leerlingen van verschillende niveaus hebt. Het is de samenleving in het klein. Dat is ook belangrijk voor leerlingen; als ze denken dat ze wat meer kunnen, kun je ze laten zien wat daarvoor nodig is en ze helpen daadwerkelijk die stap te zetten. Bij een categorale school moet je collega’s én leerlingen erop wijzen dat de wereld waarin ze zich bewegen klein is en dat de samenleving veel breder is.”
José heeft inmiddels meer dan twintig jaar ervaring in het lesgeven en begeleiden van leerlingen. Op de CSB geeft hij de hele havo- en vwo-bovenbouw les. “Hoewel ik veel onderwijsuren maak, heb ik ook een mening over het geven van onderwijs. Over het ondersteunen van professionals. Over administratieve processen. En over hoe je leerlingen leert leren.” Het is de reden dat hij is toegetreden tot de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) van de Cedergroep.
‘Docenten zijn de assets van de school, en dat besef begint zich te nestelen in de hoofden van bestuurders’
Top-downstrijd
In de GMR is flink gediscussieerd over de Strategische Agenda, waarin goed werkgeverschap een van de pijlers is. Voor José gaat het bij goed werkgeverschap over ruimte geven voor professionalisering aan docenten. “Niet zelden zie je een top- downstrijd: de directie vindt dat een docent die bepaalde cursus moet volgen, de docent heeft een ander idee om zich te ontwikkelen. Vaak is er ruimte op papier, maar blijkt dat er organisatorisch en administratief geen ruimte is, omdat er geen vervanger kan worden geregeld. Of omdat er andere beren op de weg zijn. Mijn stelling is dat je professionals zelf de ruimte moet geven om zich te ontwikkelen. Dat is ook van belang om docenten te behouden.”
Lessen vanuit Hollywood
Hij geeft een voorbeeld. “Een oud-collega van mij gaf drie dagen muziekles en werkte twee dagen in zijn eigen studio. Hij wilde voor een paar weken naar Hollywood om te werken aan filmmuziek. Dat kon niet, want de lessen moesten doorgaan. Maar op afstand kan je veel doen. Deze docent organiseerde vanuit Hollywood digitale lessen voor zijn leerlingen, waarbij hij hen ook liet praten met muzikanten uit de filmindustrie. Zijn afwezigheid werd niet gewaardeerd binnen de structuur van de school, maar de lessen bleken heel waardevol voor de leerlingen en werkten enthousiasmerend. Leren is veel dynamischer dan op een stoeltje zitten achter een bureautje. Natuurlijk moet je richtlijnen hebben, maar te vaak is lesgeven afturven van formulieren.”
Het is díe ruimte voor de ontwikkeling van docenten waarvoor José zich wil inzetten. “Ik zie dat er ruimte is voor verandering. Docenten zijn de assets van de school, en dat besef begint zich te nestelen in de hoofden van bestuurders. Voortdurend werken aan professionalisering vraagt om een cultuurverandering. Is een mentaliteit. Ik stel me voor dat ik aan een aantal collega’s van Cedergroepscholen regelmatig vraag welke ideeën zij hebben. Waar zij tegenaan lopen. Zo wil ik een bijdrage leveren die tegemoetkomt aan de professionaliseringsbehoefte van docenten.”