Interview Naya al Hosain
‘De laatsten die ervoor gekozen hebben om vluchteling te worden zijn kinderen’
Ze is nog maar 16 jaar en zit in 4 gymnasium van het HLW. Maar Naya al Hosain heeft al een indrukwekkende track record. Half december voegde ze daar haar deelname aan het Global Refugee Forum 2023 in Genève aan toe. Als een van de slechts drie aanwezige kinderen mocht ze maar liefst vijf keer duizenden deelnemers toespreken over haar missie: meer aandacht voor de mentale gezondheid van vluchtelingen. Alle reden voor een gesprek met een bevlogen leerling.
Hoe komt een zestienjarige uit Amsterdam als spreker op een wereldtop terecht?
“Ik ben sinds vier jaar kinderambassadeur van Save the Children. Ik ben altijd heel open geweest over mijn achtergrond als vluchteling en ben een makkelijke prater. Er gebeurt in de wereld zoveel onrechtvaardigs, daar wil ik me voor inzetten. Daarnaast heb ik al veel ervaring met spreken in het openbaar, bijvoorbeeld als lid van het Children’s Participation Platform van de EU (CPP). Daarom ben ik denk ik uitgekozen door Save the Children.”
Wat is het Global Refugee Forum precies?
“Een driedaags forum, georganiseerd door UNHCR. Het vindt elke vier jaar plaats. Doelen zijn de druk op gastlanden van vluchtelingen verlichten, vluchtelingen onafhankelijker maken van hulpmiddelen, hun zelfredzaamheid vergroten, de omstandigheden in de landen van herkomst verbeteren en meer toegang tot oplossingen vanuit ontwikkelingslanden vergroten. Er waren ongeveer 4.200 deelnemers en meer dan 300 ‘refugee delegates’. De deelnemers waren voornamelijk beleidsmakers, ministers en CEO’s van hulporganisaties. En drie kinderen dus.”
‘Het lijkt in de media wel alsof wij vluchtelingen een ander ras zijn, maar wij zijn gewoon mensen, met gewone families’
Over welke onderwerpen heb je gesproken?
“Ik was spreker op vijf verschillende events en heb gesproken over jongerenparticipatie en over kinderrechten. En natuurlijk over geestelijke gezondheidszorg en psychosociale steun (MHPSS). Dat vind ik echt een heel belangrijk onderwerp.”
Waarom?
“Vluchtelingen maken een heleboel mee: oorlog, het verliezen van hun naasten, de vluchtreis, de schuldgevoelens tegenover hun familie die nog in de oorlog leven, het racisme in de gastlanden. Ik zou er een boek over kunnen schrijven. Vaak wordt er in de aankomstlanden gedacht dat met de basisbehoeften – veiligheid, huis, werk en een basisloon – een vluchteling wel een nieuw leven op kan bouwen. Maar zo simpel is het is niet: oorlog, vluchten en dan veilig leven. Hoe kun je van een gewoon mens verwachten dat hij dit allemaal kan verwerken? Wij zijn geen wondermensen.”
Wat moet er volgens jou gebeuren?
“Er moet wat mij betreft meer aandacht komen voor dit onderwerp, er moet echt geïnvesteerd worden in MHPSS voor mensen met een vluchtelingenachtergrond. Natuurlijk moeten volwassenen geholpen worden met hun trauma, maar vooral ook de kinderen; wij zijn de laatste personen die ervoor gekozen hebben om vluchteling te worden. Ook ik heb nog veel last van nachtmerries en nare herinneringen. Iedereen, ouders én kinderen, moet hier overheen komen.”
‘Ik was zelf ook geroerd door ándermans woorden’
Wat was het meest bijzondere moment voor jou?
“In de Speakers Corner, een hoek in de grote lobby, stonden op een podium wat stoelen waar sprekers werden uitgenodigd om over zichzelf te vertellen. Hier heb ik mijn ervaringen in Syrië gedeeld, hoe ik het gevoel had dat ik mijn identiteit was verloren na mijn aankomst in Nederland en hoe belangrijk het was voor mij om diensten zoals mentale zorg te kunnen krijgen. Ik kon hier echt zeggen wat ik belangrijk vond.”
Heb je ook echt iets kunnen bereiken?
“Op het High-Level event presenteerde ik de pledge (beloftes die gemaakt worden door organisaties, beleidsmakers, staten en meer om vluchtelingen te helpen, red.) van Save the Children over kinderrechten. Dit was een heel mooie ervaring. Duizenden mensen die aandachtig naar mijn woorden luisterden. De UNHCR High Commisioner modereerde het, hij was ontzettend enthousiast dat ik op het forum was. Hij feliciteerde me met het feit dat ik 40 procent van alle vluchtelingen op de wereld mocht vertegenwoordigen, namelijk de kinderen.”
Met welk gevoel kijk je terug op de week?
“Ik heb mensen zien huilen door mijn woorden, maar was zelf ook geroerd door ándermans woorden. De sessies waar ik mocht spreken, zoals de Nansen Refugee Awards en de Opening Ceremony waren enorm inspirerend. Net als de verhalen van ambitieuze vluchtelingen die zich inzetten de wereld beter te maken. Ook de ontmoetingen met de CEO van Save the Children, de UNHCR High Commisioner Filippo Grandi, mijn grote voorbeeld Yusra Mardini van de film the Swimmers en verschillende ministers waren heel bijzonder.”
Sta je er over vier jaar weer?
“Als het aan mij ligt wel, voorlopig ben ik nog niet klaar. Mijn doel voor de komende tijd is om het beeld van vluchtelingen minder heftig te maken. Het lijkt in de media wel alsof wij vluchtelingen een ander ras zijn, een andere groep mensen. Maar wij zijn gewoon mensen, met gewone families, onze ouders waren in ons land misschien wel arts of docent. Ik heb alleen de pech dat ik dat niet in mijn eigen land kan worden, terwijl ik dat natuurlijk het liefste zou willen. In de Nederlandse media en politiek worden zoveel nepnieuws verspreid, bijvoorbeeld over gezinshereniging. Je kunt de feiten prima online vinden, maar de media doen dat niet. Ik wil me er echt hard voor maken het beeld dat er nu over vluchtelingen heerst, bij te stellen.”
