Terugblik Onderwijsinspectie
‘Het klopte met de werkelijkheid’
Het is half februari 2019 als de Onderwijsinspectie aankondigt om de Cedergroep binnen een aantal weken te bezoeken. Hoe kijken Katja Klip, teamleider Onderwijs en Kwaliteit van de Cedergroep en Joan Terpstra, docent Nederlands op het Hervormd Lyceum West (HLW) terug op het, toch wel spannende, bezoek?
Katja Klip
Bij de aankondiging krijgt het bestuur de contouren van het bezoek te horen, bijvoorbeeld in welke weken het bezoek zal plaatsvinden. “Vervolgens zijn we door de inspectie tijdens het startgesprek op de hoogte gebracht van de onderdelen van het programma: het bezoeken van lessen, gesprekken met o.a. bestuurder, GMR, RVT en docenten en het bestuderen van stukken zoals de strategische beleidsagenda, financiële stukken en schoolplannen”, vertelt Katja. Daarnaast zal er op verschillende scholen een zogenaamd verificatieonderzoek plaatsvinden. Doen de scholen ook wat ze beloven? “Ook is de inspectie benieuwd naar het GO-onderwijs op het VeenLanden College (VLC) Vinkeveen en naar het strategisch HRM-beleid op twee van onze scholen”, legt Katja uit. Vlak voor het bezoek ontvangt het bestuur het definitieve onderzoeksprogramma, met als centrale vraag: ‘Is de sturing op kwaliteit op orde en is er sprake van deugdelijk financieel beheer?’
Gedegen voorbereiding
“Daarop zijn we aan de slag gegaan om de scholen zo goed mogelijk voor te bereiden op het bezoek. Zo is het personeel via de schoolleidingen op de hoogte gebracht van het bezoek, hebben we aanvullend materiaal verzameld en heb ik als teamleider Onderwijs en Kwaliteit een checklist met aanbevelingen naar alle betrokkenen gestuurd. Het is bijvoorbeeld prettig om te weten welke terminologie de inspectie hanteert en welke stukken je alvast kunt verzamelen. En om ons echt voor te bereiden op de praktijk hebben we rollenspellen gespeeld waarin ik de rol van inspecteur op mij nam”, vertelt Katja bevlogen.
Dat ondervond ook docent Nederlands en sectievoorzitter Joan Terpstra van het Hervormd Lyceum West (HLW). Joan: “Het was heel nuttig om met Katja de gesprekken te oefenen en daarop feedback te ontvangen. Het was kwetsbaar, maar het voelde tegelijkertijd veilig om dit met collega’s te doen. De kern van Katja’s feedback was dat we ons te nederig opstelden. ‘Kijk eens wat jullie als school allemaal al doen, wees daar maar trots op.’ Dat hebben we tijdens de gesprekken met de inspectie echt uit kunnen stralen.”
Joan Terpstra
‘Er ligt een uitstekende basis voor het uitbouwen van de kwaliteit.’
Het uur U
En dan is het zover. In april en mei zitten er inspecteurs achter in de klas, wordt met het bestuur gesproken over de koers van de Cedergroep en is er in verschillende gremia met het personeel gesproken. “De inspecteur heeft onze school één dag bezocht”, blikt Joan terug, “hij kent natuurlijk de cijfers en de resultaten, maar hij kent niet de cultuur van onze school en onze leerlingen. Ik moet eerlijk zeggen dat ik mij verbaasd heb over sommige aannames die hij over de school en collega’s had. Daardoor kwam er een oerdrift in mij boven: het gaat wel over míjn school!”
Prima resultaat
Hoewel het proces dus soms als wat hobbelig is ervaren, kon iedereen zich gelijk vinden in de uitkomsten. Katja: “Het klopte met de werkelijkheid.” Dat beaamt ook Joan. “Fijn dat de inspectie heeft gezien dat er hard gewerkt wordt op het HLW, en dat we hart hebben voor onze leerlingen.” Voor het HLW ligt er nog een aantal uitdagingen: het PTA [programma van toetsing en afsluiting in de bovenbouw, red.] moet helderder worden geformuleerd. Een andere kanttekening is dat leerlingen soms niet voldoende uitgedaagd worden uitvoerig te antwoorden. “Met dat advies gaan we aan de slag”, aldus Joan.
Uitdagingen
Naast die positieve beoordeling van het HLW zijn bijna alle onderdelen op de scholen als voldoende beoordeeld. De inspectie merkte op dat het sinds dit jaar gestarte Cederbureau eerste goede stappen heeft gezet en er een uitstekende basis ligt voor het uitbouwen van de kwaliteit. Alleen de havo-afdeling van het Hervormd Lyceum Zuid (HLZ) is nog niet als voldoende beoordeeld. “Die afdeling is volop in ontwikkeling, en we wisten dat we nog een aantal meetbare acties moesten ondernemen. We zien deze beoordeling dus vooral als een kans”, legt Katja uit. Er zijn ook onderdelen als zeer positief beoordeeld, zoals het onderwijs op de CSB. “Doordat alle medewerkers vanuit een gedragen visie werken, zou die school wellicht toe kunnen werken naar het behalen van het predicaat ‘excellent’. Daar zijn we natuurlijk heel trots op”, zegt Katja.
Goed gevoel
Zowel Katja als Joan vinden het goed dat de Onderwijsinspectie er is. “Het uiteindelijke doel van het bezoek van de inspectie is goed onderwijs”, aldus Katja. “Wel vraag ik me af of je in één dag een eerlijk beeld van een school kunt krijgen”, vult Joan aan, “natuurlijk het is het dagelijks werk van de inspectie, maar naast dat je snel een inschatting moet kunnen maken, moet je het naar mijn mening met oprechte aandacht doen. Dat miste ik soms een beetje: hoeveel kun je afleiden uit een half uurtje lesbezoek?”
Het eindgesprek vindt plaats op 11 juli, iedereen kijkt nu al met een goed gevoel terug op het bezoek. Katja: “Het HLZ heeft een herstelopdracht gekregen, die volgend jaar wordt beoordeeld. Verder blijven we ons met hart en ziel inzetten voor goed onderwijs, en kijken we vol vertrouwen naar de toekomst.”