Column Duco Adema
Megaklus
Vanaf half maart hebben alle scholen als gevolg van de coronacrisis moeten improviseren om het onderwijs zo goed mogelijk voort te zetten. Ik heb grote waardering voor alle collega’s - van conciërges, roostermakers, docenten tot teamleiders en rectoren - die heel veel werk hebben verzet om dat mogelijk te maken.
Tijdens de coronacrisis zagen de scholen zich keer op keer geconfronteerd met maatregelen van de overheid. Uiteraard staan de gezondheid en veiligheid van onze leerlingen en medewerkers voorop, maar het viel op dat bij veel van deze maatregelen de verantwoordelijkheid grotendeels bij de scholen is gelegd. Of het nu ging om het opstarten van afstandsonderwijs of het door laten gaan van de schoolexamens met de bijbehorende herkansingen, terwijl het centraal schriftelijk examen is komen te vervallen. Of het opvangen van kwetsbare leerlingen op school en niet in de minste plaats het vormgeven van het fysieke onderwijs.
Fysiek onderwijs
Op basis van het protocol van de VO-raad is de uitvoering van het fysieke onderwijs aan verschillende voorwaarden gebonden. Omdat bijvoorbeeld de anderhalvemeter-maatregel in acht moet worden genomen zijn leerlingengroepen opgesplitst, omdat maar een deel van de leerlingen les kan krijgen in een klaslokaal. Een ander gevolg van het protocol is dat leerlingen gedurende hun aanwezigheid op school in dezelfde ruimte verblijven; ze mogen dus niet naar de kantine, mediatheek of studieruimte, of naar hun locker. Via aparte routes komen zij binnen en verlaten na de lessen de school. Ook toetsen op school moeten onder deze voorwaarden worden afgenomen.
Anderhalvemeter-school
De uitwerking van het fysieke onderwijs op elke school is een megaklus. Het vraagt veel van alle collega’s. Net als veel collega-bestuurders is mijn ervaring dat de anderhalvemeter-maatregel in de praktijk door de meeste leerlingen niet in acht wordt genomen. Voor de school staan leerlingen in groepjes dicht bij elkaar en vervolgens worden ze bij binnenkomst opgedeeld en dienen zich aan de afstand te houden. Dat is lastig. Bij de volgende persconferentie van het kabinet over onderwijs - zoals nu bekend op 24 juni aanstaande - houd ik er rekening mee dat, mits de cijfers geen andere aanleiding geven, de regel voor anderhalve meter afstand op de scholen met ingang van het nieuwe schooljaar zal vervallen. Hoewel deze tijd dus voor niemand gemakkelijk is, is het tegelijkertijd fijn om te zien hoe blij docenten en leerlingen zijn dat ze weer naar school kunnen en elkaar kunnen ontmoeten.
“Uit enquêtes die onder leerlingen en ouders zijn afgenomen, blijkt een behoorlijke mate van tevredenheid over het online onderwijs.”
Maatwerk
De keuze voor de vormgeving van het fysieke onderwijs is net als bij andere uitwerkingen per Cederschool verschillend. Voor ons gaat het telkens om vragen als: Hoe kan de beoogde kwaliteit van het onderwijs het beste worden geborgd? Hoe kan er goed worden ingespeeld op de behoeftes van leerlingen, en wat is de situatie van het gebouw? Zo geeft het Hervormd Lyceum West ’s ochtends voor de onderbouw drie uur les aan groepen van negen leerlingen, en ’s middags aan de bovenbouw. Hierdoor kan de achterstand van leerlingen die in de afgelopen periode online niet altijd goed bereikbaar waren of deelnamen aan de lessen, worden ingehaald. Op het Hervormd Lyceum Zuid (HLZ) vindt naast het online onderwijs maar in beperkte mate fysiek onderwijs plaats, omdat de meeste lokalen van het HLZ nogal klein zijn. Op het VeenLanden College (VLC) en de CSB wordt een deel van de lessen via live stream opgenomen en voor thuisblijvers uitgezonden. Mooi om te zien dat elke school hierin zijn eigen weg heeft gevonden.
Tevreden over online onderwijs
Het onderwijs tot de zomervakantie blijft dus grotendeels online, wat mij betreft een verstandige keuze. Ook omdat het afstandsonderwijs zo goed van de grond is gekomen en door de meeste leerlingen wordt gewaardeerd. Uit enquêtes die onder leerlingen en ouders zijn afgenomen, blijkt bijvoorbeeld een behoorlijke mate van tevredenheid over het online onderwijs in de afgelopen periode.
“Het succes van het online onderwijs biedt ook perspectief op nieuwe ontwikkelingen.”
Vasthouden en stimuleren
Het succes van het online onderwijs biedt daarnaast ook perspectief op nieuwe ontwikkelingen, zoals een snellere voortgang van het gebruik van digitale middelen op onze scholen. Daarom proberen we de good practices vast te houden en stimuleren we het om het online onderwijs nog wat meer te vernieuwen. Denk aan meer interactie en differentiatie in de les, afhankelijk van de behoefte van een leerling, of de toepassing van andere uitdagende middelen zoals gaming. In het nieuwe schooljaar gaan we verder met deze mooie, spannende ontwikkelingen.
Ik wens alle collega’s voor over enige weken een mooie welverdiende zomervakantie toe. Hopelijk heeft iedereen volop tijd en gelegenheid om uit te rusten en nieuwe energie op te doen. Graag tot ziens in het nieuwe schooljaar!